داستان لوگوی استاندارد ، طراحی مرتضی ممیز

لوگوی استاندارد که توسط استاد مرتضی ممیز طراحی شده است داستانی دارد که در این مقاله قرار است با همدیگر بشنویم و بدانیم که چه معنا و مفاهیمی در طراحی این لوگو مد نظر بوده است.

زمانی که سن کمی داشتم _ شاید دبستان بودم_ پدرم نشانه ای را به من نشان داد و گفت ” این آرم استاندارده.اگه روی یه چیزی باشه یعنی اون چیز خوبه.” بخاطر همین است که وجود علامت و لوگوی استاندارد باعث اعتماد مردم به محصولات مختلف میشود.

---

---

انتظارات سازمان ملی استاندارد از لوگوی خود

“ موسسه یا سازمان استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران” اسم رسمی ارگانی است که وظیفه ی آن تهیه ی استانداردها برای کالاهای مختلف میباشد و آرم استاندارد را برای کالاها صادر می‌کند.در سال ۱۳۶۴ بود که این موسسه ، طراحی علامت خود را به استاد مرتضی ممیز سپرد.سازمان ملی استاندارد مانند تمامی کارفرمایان انتظاراتی از لوگوی خود داشت و این خواسته ها را با طراح خود یعنی مرتضی ممیز در میان گذاشت.

اولین خواسته وجود مفهوم استاندارد در لوگو بود.اما مفهوم استاندارد چیست و استاندارد یعنی چه؟

استاندارد یعنی چیزی بین حداقل و حداکثر
یعنی توازن و تعادل داشتن و این همان مفاهیمی بود که باید در لوگوی استاندارد دیده میشد.

علاوه بر این وجود کلمه ی ISIRI که همان حروف اختصاری عبارتِ انگلیسی “موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران ” یعنی :
Institute of Standard and Industrial Research of Iran
هست در لوگو نیاز بود.

---

طراحی لوگو براساس خواسته های کارفرما

اول به سراغ کلمه ی ISIRI می رویم.همانطور که در تصویر میبینید قلم هنرمندانه ی مرتضی ممیز به گونه ای ISIRI را روی کاغذ نوشت که بتوان آن را به فارسی ” ایران ” هم خواند. ( در این مورد در ادامه ی مقاله بیشتر صحبت خواهم کرد.)

در علامت یا لوگوی استاندارد دو فلش طراحی شده است که یکی از این فلش ها به سمت پایین است و دیگری به سمت بالا ، این فلش ها همان مفهوم حداقل و حداکثر را میرسانند ،یعنی همان مفهوم استاندارد.بعلاوه خط نوشته ی استاندارد (یعنی حرف I دوم در کلمه ی ISIRI ) درست وسط این فلش ها قرار دارد و به حد وسط بودن استاندارد اشاره میکند.

ابعاد این علامت به صورت مساوی و در قالب مربع طراحی شده است و مربع در طراحی گرافیک مفهوم هایی مثل منطق، توازن و تعادل را منتقل میکند و اینها همه به معنای استاندارد اشاره میکنند.علاوه بر این این تساوی اضلاع باعث میشود که حواس مخاطب به سمت خاصی پرت نشود و این نیز همان تعادل وعدالتِ استاندارد است!

اگر دقیق تر به فلش های حداقل و حداکثری لوگو توجه کنیم میبینیم که این فلش ها به شکل S طراحی شده اند و حرف S حرف اول استاندارد است و این بخاطر قابل فهم بودن لوگو برای کشورهای خارجی و مردم آنها در نظر گرفته شده است.

مرتضی ممیز در صحبت هایش در مورد این لوگو میگوید :

“ دوست داشتم کادر فلش مانندی اطراف نوشته را ببندد. کادری که دو زاویه ی آن کاملاً تیز و دو زاویه ی دیگر منحنی و نرم باشد، تا در نهایت خلاصگی فلش حداکثر و حداقل را که هدف داوری مؤسسه در محصولات است نشان دهد. اما این حد سادگی برای سفارش دهنده کافی نبود؛ با اضافه کردن خطوط بیشتر حالت فلش را نمایان تر کردم.”

این نقل قول را در این مقاله آوردم که یادمان باشد حتی اگر استاد ممیز هم باشی،کارفرما ممکن است برای طراحی ای که کرده ای ادیت بدهد و این چیز بدی نیست.درست است که ما طراحان وقتی ادیتی در کار نباشد خوشحال تریم اما راضی نگه داشتن کارفرما و توجه به خواسته هایش هم اولویت دارد.

---

نظر نویسنده

موقعی که برای ساخت این مقاله مصاحبه و صحبت های استاد مرتضی ممیز را میخواندم نظرم به حرفی جلب شد.ایشان در صحبت هایشان گفته بودند :

” ۴ کاراکتر حروف ISIRI که مخفف کلمه ی انگلیسی استاندارد است به شکلی است که وقتی برعکس به آن نگاه می کنیم کلمه فارسی ایران خوانده می شود. “

در قسمت قبل به این موضوع اشاره کرده بودیم اما چرا دوباره این صحبت را مطرح کردم؟

بنظر من ما میتوانیم به این جمله به دو صورت نگاه کنیم:

نگاه اول همان نگاهی است که ما در این مقاله داشتیم.یعنی لوگو ثابت بماند و ما نوشته ی لوگو را از سمت چپ به راست ISIRI بخوانیم و از سمت راست به چپ ایران که در این صورت ایران خوانا است اما حرف S و r خیلی به واقعیت نوشتار این حروف نزدیک نیستند.

نگاه دوم نگاهی است که جور دیگری به معنای کلمه ی برعکس نگاه کنیم و در آن ما لوگو را ۱۸۰ درجه بچرخوانیم و به عبارتی برعکس و از بالا به پایین به آن نگاه کنیم.یعنی ما کلمه ی ایران را در لوگو خیلی خوانا میبینیم و برای دیدن ISIrI باید لوگو را برعکس کنیم،در این صورت حرف S و r نسبت به حالت عادی لوگو خواناتر و قابل تشخیص تر هستند.اما در این صورت کجی حرف i که پایین قرار میگیرد کمی عجیب خواهد بود.در تصویر زیر میتوانید این موضوع را ببینید.

این موضوع را به یاد داشته باشید که این حرف ها صرفا نظر من هستند و بعنوان رفرنس قابل استناد نیستند.

---

اگر به داستان لوگوهای مختلف و طراحان علاقه دارید،حتما به بلاگ ما سر بزنید.
اینکه در طراحی های گرافیکی از آنچه شما میپسندید، به گونه ای خلاقانه و هنرمندانه استفاده شود،نیازمند علمی است که هر کسی آن را دارا نیست اما شما میتوانید با دیدن نمونه کارهای ما از این موضوع که ما بهترین ها را برای شما طراحی میکنیم مطمئن شوید و با اطمینان کارهای گرافیکی خود از جمله طراحی لوگوی خود را به ما سفارش دهید.تنها هنر ما دسترسی به اینترنت و دانستن فتوشاپ نیست! ما طراحیم. علاوه بر سفارش،شما میتوانید با مراجعه به بخش فروشگاه ما ، از دیگر خدمات ما (رایگان و غیر رایگان) بهره مند شوید.