لوگوی مزدا چه داستان و تاریخچه ای دارد؟

لوگوی مزدا هم مانند هر نشان دیگری داستان و تاریخچه‌ای برای طراحی خود دارد و ما در این مقاله به بررسی این داستان خواهیم پرداخت.

مزدا همیشه خودروساز بود؟

جواب این سوال “خیر” است!

شرکت مزدا در سال ۱۹۲۰ فعالیت خود را با نام ” تویو کوگیو” _ Toyo Kogyo Co., Ltd_  و بعنوان تولیدکننده‌ی چوب پنبه در هیروشیمای ژاپن آغاز کرد. اولین لوگوی این شرکت نیز در همان سال رونمایی‌شد، یک لوگوی هندسی انتزاعی با خطوط سیاه ضخیم. شکل دایره‌ای لوگو شبیه شوریکن _ shuriken_ یکی از معروف ترین سلاح‌های نینجا بود.

۱۹۲۸، ریدیزاین لوگوی تویو‌کوگیو

در سال ۱۹۲۸ و در حالی که هنوز مزدایی وجود نداشت، شرکت تویو کوگیو نشان خود را به لوگوی مینیمالی با رنگ‌های سفید و قرمز تغییر‌داد. این لوگو از یک شکل دایره‌ای با دو خط افقی ضخیم که از قاب قرمز‌رنگ به سمت مرکزِ نشان کشیده شده‌ بود، تشکیل‌شده بود.

۱۹۳۱، معرفی مزدا و داستان انتخاب نام مزدا

در سال ۱۹۳۱ شرکت “مزدا گو” تاسیس‌شد. _ Mazda-go_ این شرکت در زمان تاسیس توسط فردی به نام جوجیرو ماتسودا_ Jujiro Matsuda_ اداره و مدیریت میشد.  بین اسم مزدا و ماتسودا هماهنگی وجود‌دارد اما سوال این است که چرا اسم شرکت همان ماتسودا نشد؟

 ماتسودا فردی بود که به معنویت علاقه‌داشت و تصمیم‌گرفت نام شرکت خود را به افتخار خانواده و دین زرتشت تغییر‌بدهد. پس نام  مزدا را از “اهورا مزدا” گرفت. اهورا‌ مزدا نامی به زبان اوستایی است و از سمت زرتشت، پیامبر ایران باستان، برای خدایی‌ که منبع خرد، هوش و هماهنگی است، بیان شده‌است. از آنجایی که ایران اولین تمدن در غرب آسیا را دارد اعضای کلیدی تویو کوگیو مزدا را به عنوان نمادی از آغاز تمدن شرق و غرب و همچنین نمادی از تمدن و فرهنگ خودرو تعبیر‌کردند. انتخاب نام مزدا همچنین حرکت هوشمندانه‌ای برای ادای احترام به بنیانگذار این شرکت که نام خانوادگی او بسیار نزدیک به مزدا و در زبان انگلیسی همان مزدا تلفظ می شود، بود.

در همان سال ۱۹۳۱ لوگوی جدید مزدا نیز رونمایی‌شد. این لوگو شبیه یک الماس معروف میتسوبیشی بود (“Mitsubishi” ترکیبی از دو کلمه‌ی “mitsu” و “hishi” است. میتسو به معنای “سه” است و هیشی به معنای شاه بلوط آبی است. ژاپنی‌ها برای مدت طولانی از این کلمه برای نشان دادن شکل لوزی یا الماس استفاده می کردند.). این لوگو از سه لوزی سورمه‌ای رنگ تشکیل شده بود که از رأس‌هایشان به هم وصل شده بودند و با خطی فانتزی روی آن کلمه ی مزدا نوشته شده بود.

۱۹۳۴

در سال ۱۹۳۴، همان سالی که مزدا شروع به تولید موتورهای سه چرخ کرد،  نشان میتسوبیشی را از نشان خود حذف کرد و فقط قسمت نوشتار لوگو باقی‌ماند. در لوگوی قبلی کلمه‌ی مزدا با استروک نوشته شده بود اما در لوگوی جدید کلمه‌ی مزدا ظریف‌تر ولی به صورت توپر مشکی به چشم‌میخورد. این لوگو اولین لوگوی ثبت شده بر روی موتورهای سه چرخ مزدا است.

۱۹۳۶

نشان جدید مزدا که دو سال پس از نشان قبلی روی کارآمد، معرف جریان رودخانه‌ی زادگاه مزدا یعنی هیروشیما است و این بر تعهد این خودروساز به خانه‌ی خود تاکید‌میکند. علاوه‌ بر رودخانه‌ی هیروشیما این لوگو سه حرف “M”  را نیز نشان میدهد که مخفف عبارت ” Mazda Motor Manufacturer”  است. ادامه پیدا کردن کناره‌های حروف M  به صورت بال برای نشان‌دادن مفاهیمی مثل چابکی، سرعت و توانایی اوج گرفتن به ارتفاعات و نقاط جدید است.

۱۹۵۱

سال ۱۹۵۱ سونجی ماتسودا _ Tsuneji Matsuda_  پسر جوجیرو بعنوان سومین مدیر مزدا شروع به فعالیت کرد و در همان سال نیز نشان مزدا به نشان جدیدی تغییر چهره داد و دوباره طراحی شد. نشان جدید مزدا لوگویی عجیب و مرموز بود. با اینکه در اکثر وبسایت‌ها به این نشان اشاره نشده بود اما خود مزدا از آن نام میبرد، آن هم بعنوان لوگویی که تا سال ۱۹۷۲ مورد استفاده قرار‌میگرفته‌است! (این یکی از نکات جالب مزدا است که در ادامه به آن اشاره خواهیم کرد.)

این لوگوی سیاه و سفید ترکیبی انتزاعی از سه مثلثِ به سمت پایین است. هر سه مثلث عناصری مانند خطوط نازک سیاه و سفید دارند که به روش‌های مختلف قرار‌گرفته‌اند و شکل‌های منحصر‌به فردی را برای هر مثلث به وجود آورده‌اند. احتمالا این مثلث‌ها با حروف ژاپنی شباهت دارند و معنی خاصی پشت آنهاست که ما از آن بی خبریم!

۱۹۵۴

در سال ۱۹۴۹ مزدا صادرات موتورهای سه چرخ خود را به کشورهای دیگر آغاز‌کرد و همراه با گسترش صادرات خود حس کرد که به نشان جدیدی برای دیگر کشورها نیاز دارد. در سال ۱۹۵۴ مزدا از لوگوی جدید خود رونمایی‌کرد و این نشان را در همان سال و برای اولین‌بار در کشور تایوان ثبت‌کرد. تا سال ۱۹۵۹ این لوگو در ۲۱ کشور ثبت‌شده‌بود.

نماد‌مزدا، لوگویی مبتنی بر متن با یک رنگ آبی بود. در این لوگو کلمه‌ی مزدا با حروف بزرگ سانس سریف باریک و مورب نوشته شده بود، به صورتی که خطوط کاملا تمیز با لبه هایی مشخص بودند و احساس محکم و سخت بودن را منتقل میکردند. (این لوگو را با لوگوتایپ فانتزی مزدا در سال‌های اولیه‌ی تاسیس مقایسه‌کنید!)

۱۹۵۹

در سال ۱۹۵۹ مزدا اولین خودروهای سواری خود را عرضه‌کرد و به همین مناسبت لوگوی جدید خود را جایگزین لوگوی رودخانه‌ی هیروشیما شد. (حالا چرا لوگوی رودخانه؟ در ادامه به این موضوع میپردازیم.)

در نشان جدید مزدا حرف M به گونه‌ای طراحی‌شده‌است که احساس نرم‌بودن و صمیمی‌بودن را القا‌میکند و این طراحی به این دلیل به این صورت اجرا شده‌است تا خاطره‌انگیز و چشم‌نواز باشد. خطوط پررنگ این حرف در قالب گرد آن نشان‌دهنده‌ی برند قدرتمندی است که برای طراحی ارزش قائل است. این لوگو تا سال ۱۹۷۴ در مزدا R360  کوپه یا سایر خودروهای سواری دیده می شد.

۱۹۷۵

سال ۱۹۷۵ لوگوتایپ جاودانه‌ی مزدا معرفی‌شد. لوگوتایپی بدون جزئیات و نمادهای اضافی که برای تقریبا ۳۰ سال مورد استفاده قرار‌گرفت و امروزه نیز توسط این برند استفاده‌ میشود. همین سادگی لوگو باعث شد که برخی از افراد به این موضوع اشاره‌کنند که مزدا طی این ۳۰ سال لوگوی رسمی نداشته و فقط از یک نسخه‌ی سبک از نام خود استفاده میکرده‌است!

۱۹۹۱

مزدا تصمیم‌گرفت دوباره در لوگوی خود به نمادگرایی بازگردد. در لوگوی جدید مزدا یک الماس شکل به چشم میخورد که نشاندهنده ی نور و خورشید است. پالت آبی‌رنگ نشان مزدا در این بازطراحی حفظ شد. مشکل این لوگو شباهت آن به لوگوی شرکت رنو در آن زمان بود.

۱۹۹۲

یک سال بعد از بازطراحی لوگو و بازگشت نمادگرایی به نشان مزدا، بازطراحی دیگری صورت گرفت. لوگوی مزدا در سال ۱۹۹۲ با خطوطی نرم‌تر اصلاح‌شد. تمام اشکال لوگو گرد و نازکتر شدند. این بازطراحی کمک کرد که لوگوی مزدا از نشان رنو متمایز شود. با نرم‌تر شدن خطوط دوستی، حس وفاداری و اعتماد چاشنی لوگوی مزدا شد. این نماد اساس نشان فعلی مزدا است که همه‌ی ما آن را میشناسیم.

۱۹۹۷

نماد برند معروف امروزه‌ی مزدا در سال ۱۹۹۷ طراحی‌ شد. این نماد نشان‌دهنده‌ی عزم مزدا برای “پیگیری پیشرفت های مداوم برای رشد قدرتمند و مستمر” است که با یک جفت بال به شکل یک حرف V بیان می‌شود  و در ادامه با ترکیب با قاب بیضی حرف M را میسازد. این لوگو تفکرانعطاف پذیر و سرزندگی برند را منعکس میکند، جنبش و نگاه به آینده را جشن میگیرد و پیشرو و شیک است.  

مزدا بر این باور است که

روح مزدا متعهد به ساخت خودروهایی با کیفیت عالی است و معتقد است که فناوری جدید تنها با غلبه بر چالش‌های سخت توسعه می‌یابد.

و به باور خود مزدا

روح مزدا در این لوگو زنده است و نشاندهنده‌ی شجاعت ایستادن در برابر چالش‌های به ظاهر غیرممکن و ایستادن در برابر همه‌ی شانس‌ها برای دنبال کردن رویای خود در این نشان به چشم میخورد.

لوگوتایپ معروف مزدا (۱۹۷۵) با همان رنگ آبی خود نیز در این لوگو حضور‌دارد و به  دو صورت افقی و عمودی کنار نماد نشان قرار‌میگیرد.

۲۰۱۵

در سال ۲۰۱۵ سطح براق نماد نشان مزدا مات شد اما تغییری که در این بازطراحی به چشم میخورد تغییر رنگ نوشتار نشان است که از رنگ آبی به رنگ نقره ای با استروک باریک آبی تغییر‌کرده‌است. این تغییر رنگ لوگو را یکپارچه تر کرد و برندی را نشان‌داد که به سمت کیفیت و پیچیدگی بالاتری تکامل یافته‌است.

۲۰۱۸

در سال ۲۰۱۸ رنگ آبی به طور کامل از پالت رنگی نشان حذف شد، این تغییر در لوگوی‌مزدا نشان میدهد که مزدا بهترین جنبه‌های برند و ارزش‌های آن را در نظر میگیرد و ترسی از تغییری که به پیشرفتش کمک می‌کند ندارد.

نکته ی کوچکی در لوگوتایپ مزدا

آیا تا به حال توجه کرده‌اید که تمام حروف لوگوتایپ مزدا کوچک است به جز حرف D ؟

مزدا میخواست دقت و قابل اطمینان بودن را به عنوان یک شرکت خودروسازی با همسو کردن خطوط بالا و پایین لوگوی خود بیان‌کند اما استفاده از حرف d  کوچک این هدف را غیر‌ممکن میکرد. چون یا حرف d از بالا بیرون زده‌میشد و اگر هم آن حرف را کوچک میکردند نظم را به هم میزد. به همین دلیل تصمیم گرفته‌شد که از حرف بزرگ D استفاده شود تا نوشتار لوگو به صورت مرتب داخل یک مستطیل قرار‌بگیرد.

آیا لوگوهای مزدا بعد از بازطراحی کنار گذاشته میشدند؟

خیر!

و این همان نکته‌ای بود که در طول مقاله گفتیم که به آن اشاره‌میکنیم. مزدا بعد از طراحی و رونمایی لوگوی‌جدید خود، لوگوی‌قدیمی‌اش را به طور کامل کنار‌نمیگذاشت و میتوان گفت که لوگوی‌قدیمی همچنان زندگی خود را با ثبت‌شدن روی بعضی از محصولات خاص ادامه‌میداد. به همین دلیل بود که در بازطراحی سال ۱۹۵۹ به این نکته اشاره‌کردیم که این لوگو جایگزین لوگوی رودخانه‌ی هیروشیما شد با اینکه در این بین دو بازطراحی دیگر نیز صورت گرفته‌بود. در تصویر زیر بازه‌ی سال‌هایی که مزدا از هر لوگو استفاده کرده‌است را برای شما آماده‌کردیم تا بهتر متوجه این موضوع شوید.

پشت هر نامی داستانی نهفته است و مزدا نیز از این قاعده مستثنی نیست. نام مزدا و نماد برند آن حکایت از تاریخ طولانی، آرزوی سوزان و باور تزلزل‌ناپذیر آن دارد.

اگر به داستان طراحی لوگوهای مختلف و طراحان و اطلاعات حوزه ی گرافیک علاقه دارید،حتما به بلاگ ما سر بزنید.
اینکه در طراحی های گرافیکی از آنچه شما میپسندید، به گونه ای خلاقانه و هنرمندانه استفاده شود،نیازمند علمی است که هر کسی آن را دارا نیست اما شما میتوانید با دیدن نمونه کارهای ما از این موضوع که ما بهترین ها را برای شما طراحی میکنیم مطمئن شوید و با اطمینان کارهای گرافیکی خود از جمله طراحی لوگوی خود را به ما سفارش دهید. تنها هنر ما دسترسی به اینترنت و دانستن فتوشاپ نیست! ما طراحیم. علاوه بر سفارش،شما میتوانید با مراجعه به بخش فروشگاه ما، از دیگر خدمات ما (رایگان و غیر رایگان) بهره مند شوید.

به عنوان حسن ختام این مقاله تصویری از معرفی و تبلیغ محصولی از مزدا را داریم که روی آن از دو لوگو به صورت همزمان استفاده شده است!

منابع

Anon., 2019. Mazda History: Evolution of the Mazda Logo. [Online]
Available at: https://www.berwickmazda.com.au/2019/10/09/mazda_logo_evolution/#:~:text=The%20Mazda%20logo%20we%20see,vitality%2C%20flexibility%2C%20and%20passion.
[Accessed 9 10 2019].

Anon., 2021. MAZDA LOGO. [Online]
Available at: https://1000logos.net/mazda-logo/
[Accessed 8 12 2021].

Anon., n.d. A Story Behind the Name of “Mazda”. [Online]
Available at: https://www.mazda.com/en/innovation/mazda-stories/mazda/behind/#:~:text=%E2%80%9CMazda%E2%80%9D%20comes%20from%20Ahura%20Mazda,the%20automotive%20civilization%20and%20culture.

Anon., n.d. Mazda Logo – Design and History. [Online]
Available at: http://www.dinesh.com/history_of_logos/travel_logos/car_logos_design_and_history/mazda_logo_design_and_history.html